کد مطلب:161359 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:140
تفسیر أنا من حسین چیست
«حسین منی أنا من حسین» [1] ؛ «أنا من حسین» در این حدیث شریف یعنی چه و چه مفهومی می تواند داشته باشد؟
پاسخ:
تفسیری كه عموما بدان اعتقاد دارند و صحیح هم به نظر می رسد، این است كه شهادت امام حسین علیه السلام، باعث احیا و زنده شدن مجدد دین اسلام و متعاقبا شخصیت پیامبر اكرم صلی الله علیه و آله و سلم و احكام و قوانین اسلام شد. یعنی اگر امام حسین علیه السلام و عملكرد ایشان نبود، از دین آسمانی اسلام كه پیامبر اكرم صلی الله علیه و آله و سلم آن را از سوی خداوند ارزانی داشته بود، چیزی باقی نمی ماند. فدا شدن امام حسین علیه السلام منجر به بقاء دین و احیاء نام پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم شد؛ و این امتیازی بود كه امام حسین علیه السلام داشت و دیگران از چنین موقعیتی برخوردار نبودند. این تفسیر خوبی است و تنها ایراد آن، سیاق دو جمله در روایت است. به این صورت كه می فرماید حسین علیه السلام از نظر ولادت از من است و من از نظر بقاء و دوام دینم از حسین علیه السلام هستم.
وجوه دیگری برای پاسخ به این سؤال، ذكر شده است؛ كه دو مورد از آنها را نقل
می كنیم:
1 - ممكن است مراد این باشد كه من و حسین علیه السلام، از یك شجره و یك نور هستیم و بهم اتصال داریم و این قرب و نزدیكی، باعث مودت و محبت بسیار بین آنها می باشد. اینگونه اصطلاحات در بین مردم نیز متداول است؛ مثلا یك نفر به پسر یا برادر و یا یكی از نزدیكان و عزیزان خود می گوید كه «من از تو هستم» و این روایت نیز نشانگر آنست كه پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم می خواهد مزیتی برای امام حسین علیه السلام بیان كند.
لكن ممكن است این پاسخ قانع كننده نباشد، چرا كه حضرت علی علیه السلام و امام حسن علیه السلام و نیز سایر بنی هاشم نیز فضیلت و مزیتی دارند كه دیگری ندارد و می تواند مشابه همین حكم را در مورد آنها بكار برد.
2 - تفسیر دیگر اینكه: همانگونه كه می گویند درخت خرما از هسته ی خرما و هسته ی خرما از درخت خرماست، و مراد آن است كه هر چه كه در خرما هست، در درخت هم هست؛ پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم نیز می خواهد بیان كند كه تمامی كمالات موجود در پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم، در حسین علیه السلام نیز جمع است و در حقیقت پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم و حسین علیه السلام از تمامی جهات - غیر از نبوت - مانند یكدیگرند [2] .
پاسخ:
تفسیری كه عموما بدان اعتقاد دارند و صحیح هم به نظر می رسد، این است كه شهادت امام حسین علیه السلام، باعث احیا و زنده شدن مجدد دین اسلام و متعاقبا شخصیت پیامبر اكرم صلی الله علیه و آله و سلم و احكام و قوانین اسلام شد. یعنی اگر امام حسین علیه السلام و عملكرد ایشان نبود، از دین آسمانی اسلام كه پیامبر اكرم صلی الله علیه و آله و سلم آن را از سوی خداوند ارزانی داشته بود، چیزی باقی نمی ماند. فدا شدن امام حسین علیه السلام منجر به بقاء دین و احیاء نام پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم شد؛ و این امتیازی بود كه امام حسین علیه السلام داشت و دیگران از چنین موقعیتی برخوردار نبودند. این تفسیر خوبی است و تنها ایراد آن، سیاق دو جمله در روایت است. به این صورت كه می فرماید حسین علیه السلام از نظر ولادت از من است و من از نظر بقاء و دوام دینم از حسین علیه السلام هستم.
وجوه دیگری برای پاسخ به این سؤال، ذكر شده است؛ كه دو مورد از آنها را نقل
می كنیم:
1 - ممكن است مراد این باشد كه من و حسین علیه السلام، از یك شجره و یك نور هستیم و بهم اتصال داریم و این قرب و نزدیكی، باعث مودت و محبت بسیار بین آنها می باشد. اینگونه اصطلاحات در بین مردم نیز متداول است؛ مثلا یك نفر به پسر یا برادر و یا یكی از نزدیكان و عزیزان خود می گوید كه «من از تو هستم» و این روایت نیز نشانگر آنست كه پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم می خواهد مزیتی برای امام حسین علیه السلام بیان كند.
لكن ممكن است این پاسخ قانع كننده نباشد، چرا كه حضرت علی علیه السلام و امام حسن علیه السلام و نیز سایر بنی هاشم نیز فضیلت و مزیتی دارند كه دیگری ندارد و می تواند مشابه همین حكم را در مورد آنها بكار برد.
2 - تفسیر دیگر اینكه: همانگونه كه می گویند درخت خرما از هسته ی خرما و هسته ی خرما از درخت خرماست، و مراد آن است كه هر چه كه در خرما هست، در درخت هم هست؛ پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم نیز می خواهد بیان كند كه تمامی كمالات موجود در پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم، در حسین علیه السلام نیز جمع است و در حقیقت پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم و حسین علیه السلام از تمامی جهات - غیر از نبوت - مانند یكدیگرند [2] .
[1] ترجمة الامام الحسين عليه السلام، ابن سعد، ص 137 - اسدالغابه ج 2، ص 20.
[2] با تغيير و تلخيص، برگرفته از پرسش و پاسخ از مرحوم آيت الله كاشف الغطاء رضي الله عنه.